Blogs over Alphen

Alphen aan den Rijn -

Nou, om met dat laatste te beginnen, zo op het oog lijkt Cor gelijk te hebben. Onze stadscentra, en dus ook ons eigen Stadshart, trekken steeds minder bezoekers. Maar dát heeft natuurlijk verschillende oorzaken, waarvan Cor’s webshops er maar één is:
• In de stadscentra van middelgrote steden ziet de klant te weinig verschil met wat hij of zij in het eigen wijk-, buurt-, of dorpscentrum gewend is. Dat komt deels doordat bestaande winkelketens hun filialen uitbreiden naar buiten die stadscentra, deels omdat er te weinig afwisseling is. Een winkel als “Hoge Ogen” hoort niet verscholen aan de Hooftstraat te zitten, maar juist, als verrassing voor de bezoekers, midden in ons Stadshart. De ‘ketenwinkels’ uitbannen is onbegonnen werk, maar het is best mogelijk zo’n stadscentrum te doorspekken met dit soort, supergespecialiseerde, ‘micro-shops’. Dát is Molenaar overigens helemaal met me eens.
• Bijna elke middelgrote stad heeft hetzelfde probleem als Alphen aan den Rijn: Het stadscentrum functioneert nog veel te veel als dorpscentrum, waar de omwonenden voor werkelijk álles terecht kunnen. Maar hierdoor zijn er, verhoudingsgewijs, veel te veel winkels voor dagelijkse behoeften en daarvoor komen die consumenten van buiten dat stadscentrum niet. 
• In de ‘rijke jaren’ die achter ons liggen, was de wervingskracht van de winkelketens groot genoeg voor een massale toeloop op het stadscentrum. Als gevolg gingen de zelfstandige winkeliers steeds meer parasiteren op de bezoekers die toch wel kwamen en maakten ze zich nauwelijks zorgen over het aantrekken van eigen klanten. Erger, veel zelfstandige winkeliers verzuimden hun klanten aan zich te binden. Kortom, het ging jarenlang gewoon te goed!
• Zelfstandige winkeliers, franchisers én bedrijfsleiders, uitzonderingen daargelaten, waren alleen maar bezig de inkomsten in hun eigen winkels te optimaliseren, en bemoeiden zich nauwelijks met de aantrekkelijkheid van het stadscentrum. Maar zelfs de mooiste winkel gaat het slecht in een ongezellig stadscentrum. Stadscentra moeten het juist hebben van een actief evenementenbeleid, dat door het hele centrum, en in alle winkels, zichtbaar moet zijn. In plaats daarvan blijkt het steeds moeilijker om zelfs maar geld bij elkaar te krijgen voor zoiets simpels als feestverlichting. 
• Er zijn maar weinig gemeenten met een goed gefundeerd, en op de locale mogelijkheden afgestemd, detailhandelsbeleid. Hoe is het nu mogelijk dat, op het moment dat het bezoek aan het Alphense Stadshart zichtbaar terugloopt, de gemeente op het idee komt de parkeertarieven fors te verhogen. In de wetenschap dat dit parkeren juist in de veel omliggende gemeente gratis is (Boskoop, Bodegraven, Leiderdorp, Lisse en zelfs Zoetermeer)!
• Mensen, en Molenaar heeft daarvan een leuk model gemaakt, informeren zich steeds meer via het internet in plaats van dag in dag uit winkels af te lopen om wellicht toch niet te vinden wat ze willen. Maar dat betekent niet dat al die internet surfers dan ook maar alles via een webshop kopen. Integendeel, de groei van de webwinkels komt allang niet meer uit de ‘pure players’, de webshops zonder fysieke winkels, maar vooral uit de webwinkels van bestaande, dus vertrouwde, winkelketens. Consumenten komen minder naar stadscentra, maar dat betekent niet dat ze er minder zouden kopen!

Ook de bewering dat allerlei winkels dank zij de webwinkels gaan verdwijnen, raakt kant noch wal. Door de geschiedenis heen zijn allerlei winkeltypes opgekomen, en weer verdwenen. De spreekwoordelijke ‘Winkel van Sinkel’ is daarvan een navrant voorbeeld. Ook ‘mijn’ eigen Vroom & Dreesmann heeft allang geen toekomst meer als “85 speciaalzaken onder één dak” en is steeds meer een lifestyle winkel geworden, met de helft van de ruimte verhuurd aan derden. Shop-in-the-shop is de nieuwe trend, en niet alleen bij V&D. De HEMA is steeds meer Food gaan verkopen, zoals kruidenier Albert Heijn juist steeds meer Non-food verkoopt. Dat de ‘platenzaak’, het reisbureau en de Videotheek het verliezen van hun internetcollega’s, geeft alleen maar aan dat die internet technologie een betere service aan de klant garandeert dan fysieke winkels ooit kunnen geven. Maar een banketbakker op het internet zal het beslist heel wat moeilijker hebben, om maar een voorbeeld te geven. 
Dat ‘de speciaalzaak’ de toekomst heeft, zoals Molenaar voorziet, is ook maar de vraag. Want dat geldt alleen voor die speciaalzaak die erin slaagt klanten te trekken én te binden door een optimale winkelsfeer te creëren. Dát zie ik veel ondernemers nog niet doen!

Nee, er zijn mogelijkheden zat om die stadscentra weer in bloei te krijgen, hoe, dat leest U in een volgende column. Het staat overigens ook uitgebreid in mijn boek ‘Marketing voor Retailers’.