Blogs over Alphen

Alphen aan den Rijn - Het begon met de mobilisatie in 1939. We woonden toen op Gouwsluis vlak bij de molen. Mijn vader was fabrieksbaas in de veevoederfabriek van Bonda. Voorheen twee grote kaaspakhuizen waarin aan de achtergevel aan de Rijnkant de namen 'Amsterdam' en 'Rotterdam' stonden. Aan de voorkant was een groot pand aangebouwd. Wij woonden ernaast in een groot wit dubbelpand. Een gedeelte daarvan was het kantoor van de fabriek.

Op vrijdagavond moest dat kantoor altijd schoon gemaakt worden en dat deden mijn vader en moeder. Natuurlijk moesten mijn twee oudere zusjes en ik als jongetje van tien jaar ook mee helpen. We waren geabonneerd op de Panorama en ik hield angstvallig de brievenbus in de gaten want dan viel de Panorama op de mat. Ik vloog er dan als eerste op af, want er stond altijd een prachtig verhaal in van een gemobiliseerde soldaat uit Tietjerksteradeel en wat hij allemaal beleefde in militaire dienst. Ook een soort stripverhaal over koning Arthur van Engeland en een Lord. Ik verslond het.

We hebben toen een vreselijke strenge winter gehad. De Rijn heeft toen zeker twee maanden dichtgevroren gelegen. We liepen over het ijs naar school, al struikelend over de schotsen maar dat was juist de gein. Ik ging nar de Oranjeschool in de Zaalbergstraat. Ik moet toen in de vierde klas bij meester Van der Zande gezeten hebben. In de vijfde zwaaide meester Streefkerk de scepter en de zesde klas was voor meester Hoornenborg, de bovenmeester. Ook had hij toen nog een zevende en achtste klas.

Eigenlijk hadden we in Alphen best wel een rustig en gezapig leven. Er gebeurde nooit iets en ook op 10 mei 1940, toen de Duitsers ons land binnen vielen, begon de dag als gewoonlijk. Wel was er ineens veel consternatie want natuurlijk hadden we ook via via gehoord dat het nu echt oorlog werd. Een radio hadden we toen nog niet maar het gerucht ging van mond tot mond. Het leven bij ons ging wel gewoon door want ik moest om 09.00 uur weer op school zijn. Ook de veevoederfabriek werkte als vanouds. Ogenschijnlijk was er bij ons niets aan de hand.

Toen ik op 11 mei naar school liep, zag ik lange ladders tegen motorenfabriek De Industrie staan en waren schilders bezig om de ramen met groene verf te bewerken. Kennelijk als camouflage tegen aanvallen van vliegtuigen. Ik snapte dat nog niet toen. We moesten op zolder verplicht ook een teil met zand en een schop hebben om een brandbom te blussen als 'ie door het dak viel. Vinden we nu gek natuurlijk.

De volgende dagen, 12 en 13 mei, gingen gewoon voorbij. Wij hadden absoluut geen weet van de gevechten om de Grebbeberg en in de Betuwe. Wel dat er parachutisten geland waren in Rotterdam en Iepenburg en dat ook daar hevig gevochten werd. Wist ik veel wat oorlog was, ik was nog maar een ventje van bijna 11 jaar. Dat is later wel anders geworden. Maar eerst komt nog 14 mei. Toen kwamen er veel mensen met karren, paard en wagen, autotjes en zelfs bakfietsen over de hefbrug langs ons huis en dat bleken vluchtelingen uit de Betuwe te zijn, voornamelijk uit Tiel.

Op de Steekterweg vlak bij Zwammerdam zijn ze ook nog aangevallen door Duitse vliegtuigen. Bepakt en bezakt waren ze met al hun spullen. Die mensen uit Tiel zijn in Alphen wel liefderijk opgevangen toen. Het blijkt dat we toch nog iets van oorlogsgeweld meegemaakt hebben. Zeker op die middag van 14 mei. We gingen met z'n allen op het dak van de fabriek kijken. We zagen grote zwarte rookwolken opstijgen in het zuiden. Dat bleek het grote bombardement op Rotterdam te zijn, maar dat wisten we toen nog niet. Ik heb het met eigen ogen gezien. Het werkvolk werd door mijn vader weer van het dak gejaagd want de productie van veevoer moest doorgaan.

Afhankelijk van de reacties die ik krijg wil ik graag vertellen wat ik verder in Alphen in de oorlog meegemaakt heb. Ik wacht het dus af.