Blogs over Alphen

Alphen aan den Rijn -

De juridische uitleg van nalatigheid is niet zo moeilijk. "Hij die, kennis dragende van een voornemen tot moord, dan wel een terroristisch misdrijf voor zover daardoor levensgevaar wordt veroorzaakt, op een tijdstip waarop het plegen van deze misdrijven nog kan worden voorkomen, opzettelijk nalaat daarvan tijdig voldoende kennis te geven, hetzij aan de ambtenaren van justitie of politie, hetzij aan de bedreigde, wordt, indien het misdrijf is gevolgd, gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste een jaar of geldboete van de vierde categorie", aldus een ingekorte versie van artikel 136 van het Wetboek van Strafrecht.

Een vriend van Tristan van der Vlis zou op de hoogte zijn geweest van diens sadistische voornemens. Tristan zou geobsedeerd zijn door de dood, contact zoeken met geesten van overledenen en bovendien werken aan een eigen Bijbel; ‘Het Tegenwoord’. Media schreven dat Tristan niet veel vrienden had en ze niet veel zag, maar af en toe met ze blowde. Bij een voorgeleiding wacht de rechters een hels karwei. Want hoe kun je een situatie beoordelen als het bewijs bestaat uit 'wat er onderling gezegd zou zijn'? Hoeveel mensen slaan na een biertje teveel geen baldadige kroegpraat uit? Hoeveel ex-mannen roepen niet over hun ex-vrouwen ze helemaal kapot te maken? En moet je dan ook je ploegmaat die - witheet van woede na een rode kaart - roept de scheids koud te gaan maken, aangeven bij de politie? Onvergelijkbaar? Wellicht. Maar dat zal dan keihard bewezen moeten worden.

Want er hangt een deken van schimmigheid over het onderzoek. De politie heeft allang toegegeven dat er fouten zijn gemaakt bij de toekenning van Tristans wapenvergunning. Informatie over zijn psychische toestand zou over het hoofd gezien zijn en ook werd de aanwezigheid van een handlanger vrijwel direct uitgesloten. Veel verder dan ‘zou hebben geweten’ schijnt men bij deze verdachte (nog) niet te komen. En dan verdwijnen er ook nog mappen uit het dossier… Hoe bewijs je vermeende nalatigheid van een individu als je bewezen nalatigheid van officiële instanties buiten schot laat? 

De wetgever heeft ook iets anders beoogd met het strafbaar maken van nalatigheid. Het is een grond voor aansprakelijkheid en daar pakken we de stier bij de hoorns: er moet een zondebok komen. Een tot nalatigheid veroordeelde kan namelijk in sommige gevallen aansprakelijk worden gesteld. En dan kunnen er dus schadeclaims worden ingediend. Advocaat Lionel Lalji zegt het zelf in het AD Groene Hart. “Tristan is dood, dus tegen hem kunnen we geen claim indienen. Het gaat om een bedrag van ten minste tienduizenden euro's per slachtoffer.” 

Het lijkt me niet meer dan terecht dat slachtoffers een financiële genoegdoening eisen. Het Openbaar Ministerie lijkt Tristans vriend ook daadwerkelijk te gaan vervolgen. Ik pleit niet voor vrijspraak, laat dat overduidelijk zijn. Daarvoor is simpelweg te weinig bekend over deze zaak en misschien valt er wel degelijk nalatigheid te verwijten. In dat geval dient hij natuurlijk de straf te krijgen die daarvoor staat. Maar zelfs dan blijft het twijfelachtig of de slachtoffers hun schadeclaims op de nalatige kunnen verhalen. Voor zover ik heb kunnen achterhalen, gebeurt dit nooit of zelden in Nederland.

Over de verantwoordelijkheid van onze overheid zelf blijft het angstvallig stil. Die lijkt ook niet genomen te gaan worden. Gevolg? De slachtoffers zijn voor hun schadevergoedingen aangewezen op de onzekerheid van deze vermeende nalatigheid en de vraag of hun schade überhaupt kan worden verhaald op een derde. De overheid - welke van de talloze dan ook - laat haar verantwoordelijkheden blijkbaar liggen en advocaten spelen blufpoker in de media. Ik adviseer de slachtoffers nog maar even te wachten met het boeken van die welverdiende vakantie als die van een mogelijke schadevergoeding moet worden bekostigd. 

En wat ben ik blij dat ik geen rechter ben...