Tekening Castellum
Van het tijdperk vóór 1875 zijn er geen foto's van Alphen aan den Rijn. Pas daarna werden foto's genomen met een lichtgevoelige glasplaat.
Tot die tijd bestonden er alleen tekeningen, schilderijen en etsen. Deze laatsten werden gebruikt om prenten meervoudig af te drukken.
Op een (vaak koperen) etsplaat werd een waslaag aangebracht, waar de kunstenaar zijn tekening in maakte. Met het tekenen verdween op de plaatsen van de lijnen de was van de plaat. Die werd in een zuurbad gelegd, waarna het zuur in de plaat invrat op die plaatsen waar geen was meer zat.
Door de plaat met inkt in te wrijven en daarna weer schoon te maken, bleef alleen inkt achter in de groefjes op de plaat. Met behulp van een pers en een vel papier kon zo een afdruk van een plaat gemaakt worden. De afdrukken werden los verkocht of in boeken ingebonden.
Soms werd de plaat later nog met de hand ingekleurd.
Gerelateerde afbeeldingen:
De Julianastraat was eeuwenlang de belangrijkste straat van Alphen, waarover alle verkeer van Leiden naar Utrecht trok. De straat begint aan Noordzijde bij het omloopkanaal en eindigt aan de Zuidzijde opnieuw bij het omloopkanaal.
Ten Noorden gaat de Julianastraat over in de Wilhelminalaan en ten Zuiden in Prins Hendrikstraat.
Voordat de straat naar de toenmalige prinses Juliana werd genoemd, heette het de Dorpsstraat. De naamswijziging vond plaats bij de fusie tussen Alphen, Aarlanderveen en Oudshoorn in 1918. Alle drie de dorpen hadden een eigen Dorpsstraat. In Aarlanderveen (Rijnzijde) werd de naam gewijzigd naar Raadhuisstraat, in Oudshoorn naar Hooftstraat en in Alphen werd prinses Juliana vernoemd.
De straat is overigens al bijna 2.000 jaar oud en maakt in de Romeinse tijd deel uit van de Limes, de noordgrens van het rijk, waarvan delen nog steeds zichtbaar zijn in de buurt van Zwammerdam.
Gerelateerde afbeeldingen:
Albaniana was een fort (CASTELLUM) om de Noordgrens (LIMES) van het toenmalige Romeinse keizerrijk te bewaken. De huidige Oude Rijn, was 2.000 jaar geleden een brede rivier.
Albaniana staat op de Peutinger kaart en wordt ook genoemd in de reisverslagen van Antoninus uit de derde eeuw na Christus. De Romeinen waren hier actief tussen 40 en +/- 270 na Christus.
Het castellum was aanvankelijk een geïsoleerde buitenpost: de dichtstbijzijnde andere forten waren in Valkenburg (Katwijk) en bij Utrecht.Het castellum bestond uit aarden wal versterkt met palenwanden en hoektorens. Er omheen lag een gracht. De omvang was 80 x 120 meter.
Tijdens de Bataafse Opstand werd Albaniana verwoest door de Cananefaten en de Friezen. Nadat de opstand was neergeslagen werd het fort herbouwd. Rond het jaar 100 werd een kade aangelegd bij de Rijn. In Alphen zijn ook stempels van de Romeinse vloot gevonden. Rond 160 werd de palenwand vervangen door een stenen muur. Tijdens een latere renovatie werd op de poort een inscriptie ter ere van keizer Septimius Severus aangebracht.
Opgravingen
Voordat de bouw van het Rijnplein en omgeving in 2001 werd gestart, zijn uitgebreide opgravingen gedaan. Resten van het fort, het naastgelegen dorpje, de toegangspoort en een grafveld werden ontdekt.Resten van twee (vermoedelijk) opslagloodsen werden gevonden naast soldatenbarakken, met houten vloeren en tal van voorwerpen en meer dan 700 munten.
In het centrum van Alphen liggen straattegels, die de loop van de Romeinse grensweg, de Limes, aangeven.
Overigens werd in beschrijvingen van Alphen van honderden jaren geleden al aangegeven, dat er eerder Romeinse vondsten in Alphen waren gedaan, zoals een waterput en een kelder, met daarin ondermeer Romeinse schoenen. Ook werd er toen een grote verzameling zilveren munten gevonden.
Op de Peutingerkaart, een Middeleeuwse replica van een oude Romeinse kaart, wordt Albiana vermeld.
Overigens in de 18e eeuw in geschiedenisboeken over Alphen al gesproken over Romeinse vondsten in het centrum. Zo zou een compleet intact zijnde kelder zijn gevonden. Toen eind jaren vijftig van de 20e eeuw het centrum van Alphen ook werd vernieuwd, is met deze informatie niets gedaan.