Gouwsluis Richting Centrum
Alphen was vroeger een echt lintdorp met bebouwing langs de Hoge en Lage Rijndijk. Kleine woongemeenschappen, boerderijen en bedrijven wisselenden elkaar af. Alleen rond het centrum aan de Alphense kant, was in de loop van de eeuwen wat uitgebreidere bebouwing ontstaan. Op luchtfoto's is goed te zien, dat deze situatie nog gold tot in de jaren 50.
Gouwsluis Richting Centrum
Alphen was vroeger een echt lintdorp met bebouwing langs de Hoge en Lage Rijndijk. Kleine woongemeenschappen, boerderijen en bedrijven wisselenden elkaar af. Alleen rond het centrum aan de Alphense kant, was in de loop van de eeuwen wat uitgebreidere bebouwing ontstaan. Op luchtfoto's is goed te zien, dat deze situatie nog gold tot in de jaren 50.
- a Kijkrichting
- b Positie fotograaf
- c Positie StreetView
Gouwsluis Richting Centrum
Alphen was vroeger een echt lintdorp met bebouwing langs de Hoge en Lage Rijndijk. Kleine woongemeenschappen, boerderijen en bedrijven wisselenden elkaar af. Alleen rond het centrum aan de Alphense kant, was in de loop van de eeuwen wat uitgebreidere bebouwing ontstaan. Op luchtfoto's is goed te zien, dat deze situatie nog gold tot in de jaren 50.
Klik HIER voor de huidige situatie.
Wanneer Rijnstroom werd gebouwd is niet precies bekend, maar dit zal rond 1720 zijn geweest. Reinier van Uijlenburg, Heer van Honswijk en zijn echtgenote Johanna bakker waren de eerste eerste bewoners.
In 1830 werd het goed omschreven als een huis met schuur en erf. Achter het huis lag een boomgaard omgeven door een bos,aangeduid als een lustplaats. In het bos bevond zich een vijver. Ten noorden van de boomgaard lag nog een tuin, waarschijnlijk een moestuin. Het geheel werd omgeven door weilanden aangekocht in 1803.
In 1890 wordt de buitenplaats omschreven als huis, schuur en lustplaats, verkocht aan Cornelis Johannes de Wit die het als hotel in gebruik neemt.
In 1895 wordt de Martha-stichting eigenaar van het buiten. De Martha-Stichting nam onverzorgde kinderen op.
In 1923 besluit de stichting een nieuwe woning te bouwen achter het oude huis waarna het oude huis wordt afgebroken. De Rijnbode van 24 december 1924 staat nog even stil bij de sloop van de oude woning met het volgende artikel:
'De Martha-Stichting heeft het gebouw dat zoo zoetjesaan in deplorabelen toestand verkeerde niet meer noodig en het moest opgeruimd worden. Men behoeft er geen bedroefd gezicht bij te zetten, het voorname huis van weleer was onfraai overblijfsel geworden met scheefgezakte balcon en verschilferde muren..........'
Zo kwam er een roemloos einde aan een meer dan tweehonderd jaar buitenplaats.
Gerelateerde afbeeldingen:
Alphen heeft 2 watertorens gehad. De oudste stond in het waterwingebied tussen de Hoorn en de Zoutmanstraat. De bouw van toren werd begonnen in 1902. Deze toren werd gesloopt in 1958. De straatnaam "Watertorenpark" herinnert er nog aan. Een voormalige dienstwoning bestaat nog steeds.
De drinkwaterleiding werd op 16 maart 1903 geopend.
In 1911 werd aan de prins Hendrikstraat een 2e watertoren gebouwd tegen over de Torenstraat. De toren werd afgebroken in 1972.
Deze watertoren is het symbool van carnavalsvereniging "De Cascarvieten". Toen de toren werd gesloopt hebben De Cascarvieten de gevelsteen met het jaartal weten te redden. De steen met het jaartal 1911 is ingemetseld in het onderkomen van de Cascarvieten aan de Voorstraat 11. Bij officiële gelegenheden gaat er een replica mee omdat de originele steen van graniet is en daardoor wat aan de zware kant is.
Oud-wethouder HenkJan Habermehl:
De sloper had mij die gedenksteen toegezegd, maar in de bar van Ruud van der Meer (hoek Zaalbergstraat) is hij met een fles jenever omgekocht door de Cascarvieten en ik had het nakijken. Overigens is de steen zo beter terechtgekomen. De toren stond de laatste jaren in een dikke vacht van wilde wingerd en toen die weggehaald werd, bleek wat eigenlijk betonrot is. Overigens was de toren gebouwd met veel te veel betonijzer.
Tijdens de afbraak is nog een gewonde gevallen. Boven in de watertoren was een man die aan het snijbranden was tussen twee betonstukken bekneld geraakt.
Jaap Hekkema schrijft
Al voor de oorlog liep ik daar al dagelijks langs naar school in de Zaalbergstraat. Op de hoek van de Torenstraat was slager Snel. Naast de watertoren aan de weg had je kruidenier Seijsener en kapper Deelstra. Nooit verwacht dat men zo'n monument zou slopen. Kijk nu maar eens in Hazerswoude. Precies dezelfde waar Hoogvliet in zit.
Gerelateerde afbeeldingen:
De prins Hendrikstraat is een langgerekte straat die van het centrum aan de Hoge Zijde naar Gouwsluis loopt.
Halverwege bestond vroeger de straat uit boerderijen die zowel aan de kant van de Oude Rijn als aan de landzijde stonden.
In de loop van de laatste 100 jaar kwamen er steeds meer zijstraten zoals de Stationsstraat, aanvankelijk nog een landweggetje naar het station dat midden in de weilanden lag. De bebouwing nam toe van zowel huizen als bedrijven. Bekende bedrijven waren motorenfabriek de Industrie en de Asfaltfabriek.
Inmiddels zijn de meeste industriën weer verdwenen en is de straat een rustig woongebied geworden.
Vroeger sloot de prins Hendrikstraat direct aan op de Hefbrug over de Gouwe.
De straat is genoemd naar Hendrik Wladimir Albrecht Ernst van Mecklenburg Schwerin (Schwerin, 19 april 1876 – Den Haag, 3 juli 1934) de echtgenoot van koningin Wilhelmina.
Gerelateerde afbeeldingen:
De Raadhuisstraat is genoemd naar het oude raadhuis van de voormalige gemeente Aarlanderveen. In de richting van het centrum is er nog steeds de nodige zakelijke activiteit in de vorm van speciaalzaken en horeca, maar vroeger waren er winkels tot aan de Maranathakerk toe. Samen met de van Mandersloostraat en de Aarkade, vormde de Raadhuisstraat het hart van Aarlanderveen aan de Lage Zijde. Op diverse plaatsen kon aangemeerd worden om schepen te ontladen of te bevrachten. Dwars op de weg waren arbeidershuisjes gebouwd die veelal door een poort te bereiken waren, de huisdeur was zelden aan de straatkant.
Er lagen diverse buitenplaatsen en kastelen in en langs de Raadhuisstraat: Rijnstroom, Swaenswijck, Hofzicht en Berendrecht komen nog voor in de namen van parken, wijken en straten.
Tegenover park Rijnstroom (de voormalige Marthastichting) stond de Trasmolen, die tras (een soort natuursteen) vermaalde tot grondstof voor specie, waarmee huizen en gebouwen gemetseld werden.
Hoewel er de nodige nieuwbouw heeft plaatsgevonden, heeft de straat nog steeds een eigen karakter. Horeca, winkels, woningen en bedrijven wisselen elkaar af in oude en nieuwe panden, die meebuigen met een flauwe bocht in de Oude Rijn.
Gerelateerde afbeeldingen:
In de Romeinse tijd was de Oude Rijn nog de hoofdstroom in de Lage Landen delta van de grote rivier de Rijn, die de Noordgrens van het rijk vormde. Eb en vloed drongen ver door in de binnenlanden en het gebied leek veel op de huidige Biesbosch.
In de loop van de eeuwen, verlegde de rivier haar loop en greep ook de mens in. Uiteindelijk was van de machtige Rijn een kanaalachtig riviertje overgebleven. Overigens waren er nog wel wat problemen. De afwatering liep niet altijd even goed.Rond Alphen waren er regelmatig overstromingen, omdat de monding van de Rijn bij Katwijk verzandde en er nieuw water uit de provincie Utrecht na regenval hier heen kwam. Bij Zwammerdam werd daarom rond 1150 een afdamming gemaakt. Hier hadden we minder problemen, maar in Utrecht des te meer.
Nederland was toen onderdeel van het Duitse Keizerrijk en keizer Frederik Barbarossa besloot dat de dam weg moest, maar dat Utrecht en Holland gezamenlijk een oplossing moesten vinden in het reguleren van het water. Koningin Juliana heeft in Zwammerdam in 1965 een herdenkingsbeeldje ter gelegenheid van het 800e jaar onthuld.
De Oude Rijn stond tot 1800 nog in open verbinding met de zee. In Alphen was er toen iedere dag 2x hoog- en laagwater. Bij laag water konden schepen het centrum niet passeren. Daarom is in de 17e eeuw een omloopkanaal gegraven, zodat een deel van de schepen in ieder geval wel kon doorvaren. Het omloopkanaal is grotendeels nog in takt, zij het dat er niet meer gevaren kan worden. Volgens velen een gemiste kans bij de grootschalige herinrichting van de Hoge Zijde. Het omloop kanaal loopt vanaf de Oude Rijn bij het Schoutenhuis in de Julianastraat via de Paradijslaan onder de Castellumstraat weer terug naar de Rijn.