Peutingerkaart
De Peutinger kaart is een kopie van een Romeinse reiskaart uit de 3e tot 4e eeuw, die een groot gebied bestrijkt van Groot-Brittannië, Spanje en Noord-Afrika in het westen tot de rivier de Ganges in het oosten.
Peutingerkaart
De Peutinger kaart is een kopie van een Romeinse reiskaart uit de 3e tot 4e eeuw, die een groot gebied bestrijkt van Groot-Brittannië, Spanje en Noord-Afrika in het westen tot de rivier de Ganges in het oosten.
- a Kijkrichting
- b Positie fotograaf
- c Positie StreetView
Peutingerkaart
De Peutinger kaart is een kopie van een Romeinse reiskaart uit de 3e tot 4e eeuw, die een groot gebied bestrijkt van Groot-Brittannië, Spanje en Noord-Afrika in het westen tot de rivier de Ganges in het oosten.
De oudste bekende kopie is een handschrift uit de 13e eeuw, dat nu bewaard wordt in de Oostenrijkse Nationale Bibliotheek in Wenen. Het is deze kopie die de naam gaf aan de kaart. Vervaardigd door een monnik uit Colmar werd de kaart uit een bibliotheek in Zuid-Duitsland opgeduikeld door Conrad Celtis, die het document in 1507 naliet aan de humanist Konrad Peutinger uit Augsburg.
De Peutingerkaart is een rol perkament, samengesteld uit 12 bladen van ongeveer 38 cm hoog, elk 59 tot 65 cm lang, met een totale lengte van 6,82 m. Op het tweede blad wordt de oude naam van Alphen, Albiana genoemd. Het Romeinse fort (Castellum) lag aan de noordgrens van het Romeinse Rijk en is dus bovenaan te vinden (ongeveer in het midden).
De Castellumstraat is genoemd naar het Romeinse fort dat in het begin van de jaartelling op de plaats van het centrum van Alphen lag.
Vroeger heette de Castellumstraat de Schoolstraat en nog weer eerder de Papenstraat.
Gerelateerde afbeeldingen:
Albaniana was een fort (CASTELLUM) om de Noordgrens (LIMES) van het toenmalige Romeinse keizerrijk te bewaken. De huidige Oude Rijn, was 2.000 jaar geleden een brede rivier.
Albaniana staat op de Peutinger kaart en wordt ook genoemd in de reisverslagen van Antoninus uit de derde eeuw na Christus. De Romeinen waren hier actief tussen 40 en +/- 270 na Christus.
Het castellum was aanvankelijk een geïsoleerde buitenpost: de dichtstbijzijnde andere forten waren in Valkenburg (Katwijk) en bij Utrecht.Het castellum bestond uit aarden wal versterkt met palenwanden en hoektorens. Er omheen lag een gracht. De omvang was 80 x 120 meter.
Tijdens de Bataafse Opstand werd Albaniana verwoest door de Cananefaten en de Friezen. Nadat de opstand was neergeslagen werd het fort herbouwd. Rond het jaar 100 werd een kade aangelegd bij de Rijn. In Alphen zijn ook stempels van de Romeinse vloot gevonden. Rond 160 werd de palenwand vervangen door een stenen muur. Tijdens een latere renovatie werd op de poort een inscriptie ter ere van keizer Septimius Severus aangebracht.
Opgravingen
Voordat de bouw van het Rijnplein en omgeving in 2001 werd gestart, zijn uitgebreide opgravingen gedaan. Resten van het fort, het naastgelegen dorpje, de toegangspoort en een grafveld werden ontdekt.Resten van twee (vermoedelijk) opslagloodsen werden gevonden naast soldatenbarakken, met houten vloeren en tal van voorwerpen en meer dan 700 munten.
In het centrum van Alphen liggen straattegels, die de loop van de Romeinse grensweg, de Limes, aangeven.
Overigens werd in beschrijvingen van Alphen van honderden jaren geleden al aangegeven, dat er eerder Romeinse vondsten in Alphen waren gedaan, zoals een waterput en een kelder, met daarin ondermeer Romeinse schoenen. Ook werd er toen een grote verzameling zilveren munten gevonden.
Op de Peutingerkaart, een Middeleeuwse replica van een oude Romeinse kaart, wordt Albiana vermeld.
Overigens in de 18e eeuw in geschiedenisboeken over Alphen al gesproken over Romeinse vondsten in het centrum. Zo zou een compleet intact zijnde kelder zijn gevonden. Toen eind jaren vijftig van de 20e eeuw het centrum van Alphen ook werd vernieuwd, is met deze informatie niets gedaan.