De gladius (mv. gladii) is het korte zwaard dat de Romeinse Legionairs gebruikten. Hoofdzakelijk was dat de gladius hispansiensis (Spaans zwaard) dat zeer scherp en redelijk lang was zodat er zowel mee gestoken als gekapt kon worden. De kling van het zwaard was ongeveer 64 tot 69 cm lang, had een 4,5 centimeter breed lemmet, en woog tussen de 1,2 kg tot 1,6 kg. Later werd dit type korter en was het alleen nog maar bedoeld om mee te steken (Mainz-type). Tijdens het Romeinse Keizerrijk kreeg de gladius evenwijdige zijden (Pompeii-type). Van dit woord is ook het woord "gladiator" afgeleid.

Dit zwaard werd door de Romeinse soldaten rechts gedragen, zodat ze, zij-aan-zij-staand in het gevecht, elkaar niet zouden hinderen bij het trekken van het zwaard.