Politiek - Nieuw Elan

Alphen aan den Rijn -

Alvorens hier – namens de fractie van Nieuw Elan – nader op in te gaan, wil ik even het volgende memoreren: Al vanaf 1998 – en dat is dus inmiddels 14 jaar – zijn College en Raad bezig zijn met de ontwikkeling en uitvoering van het Stadshart Lage Zijde. Waarom dit zoveel jaren heeft geduurd voorzitter, is voor ons als Nieuw Elan Fractie een brevet van onvermogen waard.

Maar hoe is het nu mogelijk voorzitter, dat er nu - na 14 jaar gepuzzel, maar eigenlijk gepruts –  een dergelijk schamel resultaat aan ons ter besluitvorming wordt voorgelegd?
Grote delen van het plan met name rondom de Aarhof d.w.z. de uitbreiding ervan en de aanpak van het Aarplein (Aartuinen c.a.) blijven voorlopig buiten de ontwikkeling en daar gebeurt voorlopig niets mee.
Vraag: Misschien kan het college aangeven wat dit de gemeente allemaal aan extra renteverlies en inkomstenderving m.b.t. de gronduitgifte kost?

Ook vragen wij ons af, wat onze bestuurlijke en ambtelijke professionals, of zijn het slechts amateurs, al die jaren hebben gedaan?
Vraag: wat heeft dit oponthoud ons en de Alphense burgers al die jaren niet gekost?

Maar helaas, de kwaliteit van het College c.q. de verantwoordelijke wethouder heeft hieraan schijnbaar ontbroken, en dit allemaal zo laten gebeuren. In ieder geval zitten wij hier nu vanavond met de gebakken peren, want er valt niets meer te kiezen het is slikken of stikken!

Wat is er nu eigenlijk aan de hand? Zowel met MAB als met Corio heeft het College geen zaken kunnen doen en misschien wel niet willen doen. Van MAB is dat zeker, want die is in juni 2010 vanwege het verschil in de te betalen grondkosten door de verantwoordelijke wethouder aan de kant gezet; de raad wist hier niets van en kwam hier pas in september/oktober 2010 achter. De afloop hiervan weten wij inmiddels n.m.l. dat de verantwoordelijke wethouder Groen in’t Wout is opgestapt.

Uitonderhandelen met MAB en misschien wel het verschil met elkaar delen had ons inmiddels miljoenen per jaar aan renteverlies kunnen besparen en misschien waren wij dan al lang begonnen. Ook over het afhaken van Corio kun je je afvragen of er wel op een duidelijke en juiste wijze met elkaar is gecommuniceerd en goed uitonderhandeld, want als eigenaar/belegger van de Aarhof heeft Corio er toch alle belang bij om een up to date winkelcentrum te exploiteren en geen gedateerd winkelcentrum dat vanwege de concurrentie elders in en buiten onze gemeente qua bezoekersaantallen alleen maar kan gaan teruglopen!

Helaas ook Corio heeft afgehaakt en nu hebben wij te maken met een onderaannemer van Corio, t.w. Vorm, een bedrijf dat Alphen aan den Rijn wel ziet zitten, mits de gemeente maar naar haar pijpen danst en daar zijn de bestuurlijke geesten inmiddels rijp voor, want de tijd werkt in haar voordeel.

De wereld is veranderd; het internet heeft op het gebied van de retail al een duidelijke plaats ingenomen en dit zal nog verder toenemen ten nadele van de traditionele winkelcentra. Ook de koopkracht is aanzienlijk afgenomen, want economische groei blijft uit.

Inmiddels heben we ook de afgelopen jaren gezien dat alle gemeenten om ons heen hun winkelareaal zowel kwalitatief als kwantitatief hebben aangepast en in onze gemeente wordt met de realisering van Groot Baronie een belangrijk aantal vierkante meters retail ingevuld en zit Alphen aan den Rijn nagenoeg aan zijn tax. Op overbewinkeling zit niemand te wachten, zeker de ondernemers niet!

Het is tenslotte crisis – ook in Alphen aan den Rijn – en het College c.q. de verantwoordelijke wethouder Lyczak is wanhopig geworden, omdat alles lijkt te mislukken. Er is dus zowel bij het College als de Collegepartijen alles aan gelegen om Vorm te behagen en deze partij binnenboord te houden. Ineens is het hele College nu collectief verantwoordelijk
geworden voor de daden van wethouder Lyczak, want o wee, er mogen voor de verkiezingen van volgend jaar november 2013 niet nog eens koppen gaan rollen.

Nee, dit College moet voor die tijd scoren met een Cultuurhuis en een nieuw Stadshart aan de Lage Zijde. En daarvoor is men bereid om op basis van allerlei financiële voordeeltjes de prijs te betalen, die Vorm ons thans heeft voorgelegd.

Weinig inbreng van eigen financiële middelen door Vorm, maar volop bouwcapaciteit voor de winkels, de woningen, de parkeergarage en eventueel het Cultuurhuis.
Een partij die niet eens de grondkosten kan betalen en deze op basis van erfpacht uitgegeven wil zien; daarnaast vragen zij een lening aan de gemeente omdat zij de bouw van de woningen en de winkels niet kunnen financieren.

De gemeente speelt voor bank en financiert Vorm d.m.v. een lening, daarnaast wordt de grond voor 30 jaar in erfpacht uitgegeven tegen 41/2 % rente, waarop geen enkele canonherziening c.q. index van toepassing is. Pas bij de oplevering van de commerciële ruimten wordt er na ieder kwartaal achteraf betaald. Wat een lucratieve zaak; hoe krijgt Vorm  het zo voor elkaar?
De gemeente moet wel erg wanhopig zijn geworden, maar heeft het daar eigenlijk zelf naar gemaakt door al die jaren er over te doen!

Dat het verstrekken van deze lening de gemeentelijke weerstandscapaciteit aantast speelt blijkbaar geen enkele rol? Dat zien we bij de voorjaarsnota 2013 dan wel weer.

Vraag: Hoe kan Vorm eigenlijk voor eigen rekening een parkeergarage onder het Thorbeckeplein bouwen? Hebben zij hier dan wel geld voor of moet de gemeente dit ook financieren? Waarom vindt hiervan niet een gewone aanbesteding plaats?

Ondertussen heeft Vorm het project in handen en struint stad en land af om een belegger te vinden, zodat dit project door Vorm kan worden gebouwd en met een aantrekkelijke projectwinst kan worden doorverkocht; ze hebben nog gelijk ook!

Voorzitter, hoewel de realisatie van dit Stadshart ons erg aan het hart gaat, zult u begrijpen dat de Fractie van Nieuw Elan grote moeite heeft met alle douceurtjes die Vorm bij de gemeente heeft bedongen. Wij denken dat iedere andere bouwer/ontwikkelaar hiervoor ook in de markt zou zijn geweest, maar de kans niet heeft gekregen; en nu is het te laat.

Had dan het Alphense bedrijfsleven hiervoor ingeschakeld, dat zou nog een enorme injectie hebben gegeven aan de plaatselijke werkgelegenheid en economie; eigenlijk jammer dat onze geachte wethouder economische zaken daar niet mee is gekomen.

Thans vindt er bij Vorm een due diligence onderzoek plaats.
Vraag: Waarom is dit niet al gebeurt?  
Vraag: Hoe zit het eigenlijk met de kredietwaardigheid van Vorm? Wordt dit nog nagegaan bij Graydon en Dun & Bradstreet?
Vraag: Hoe hard is de concerngarantie van Vorm Holding ten gunste van Next Real Estate? Is het niet beter om dit door hun bank te laten doen middels een onvoorwaardelijke bankgarantie?

Vraag: Hoe zit het eigenlijk met de schending van de Europese aanbestedingregels en het oneigenlijk verlenen van staatssteun?
De adviezen hierover van CSM Derks Stark Busmann zijn duidelijk; het kan en mag niet, maar ondanks de externe adviezen weet het College het veel beter!
Vraag: Waarom vraagt u eigenlijk extern advies als u het toch beter weet en wat kost dit allemaal niet?

Dit gaat u pas uitzoeken, nadat de raad met dit voorstel, waar allerlei open einden aan zitten,  heeft ingestemd. Is het niet net de omgekeerde wereld; eerst tot iets besluiten en daarna pas uitzoeken hoe het zit, terwijl Vorm zelf allerlei voorbehouden maakt o.a. voor de winkels, waarvan eerst 70% moet zijn verhuurd, voordat men met de bouw begint, de uitruil met Wonen Centraal over de blokken 9a en 3 en de woningen in het Thorbeckegebouw.
Ook geven zij als voorbehoud op dat het Cultuurhuis een voldoende publieksaanzuigende werking moet hebben op het winkelende publiek. Hoe kan de gemeente dit nou garanderen?

Daarnaast moeten er in het Thorbeckegebouw nog een tweetal panden worden onteigend, t.w. de Royal Bar en een appartement.

Dan voorzitter, de financiële exploitatie van het Stadshart Lage Zijde, waar wederom miljoenen (9,5 miljoen) op moeten worden afgeboekt. Het tekort op eindwaarde wordt al geraamd op 81,5 miljoen euro en zal ongetwijfeld veel hoger uitvallen. Daarnaast moet er nog een Cultuurhuis worden gebouwd van ca 20 miljoen, als het daarbij blijft.

De Fractie van Nieuw Elan is hierop tegen en begrijpt nog steeds niet dat in deze tijd van crisis de Coalitiepartijen en het College deze investering er doorheen willen drukken, terwijl de financiële positie van de gemeente dit absoluut niet toelaat. Ook de financiële onderbouwing van de exploitatielasten van het Cultuurhuis kloppen niet. Hoe kun je nou de bestaande exploitatielasten van de panden, die je achterlaat meenemen naar het nieuwe Cultuurhuis?
Vraag: Deze leegkomende panden zijn winkeldochters en zullen zeker de eerste jaren niet zijn verkocht, dus blijven zij onderhoud houden en kun je deze budgetten niet zomaar overhevelen. Gaarne duidelijkheid hierover.

Samenvattend:
Voorzitter, zowel de voorbehouden van Vorm m.b.t. 70% verhuurbaarheid van de commerciële ruimten, de te doorlopen procedures, bodemonderzoek, de verwerving van panden middels onteigening, de sloop ervan en start bouw van zowel de ondergrondse parkeergarage als de winkels en de woningen, geven al aan dat de voorgestelde tijdsplanning van 2 jaar van aanvang, uitvoering en oplevering een wassen neus is en zeker niet zal worden gehaald.

Vraag: Wat is het scenario als Vorm de vereiste 70% verhuurbaarheid niet haalt?

Daarnaast zal ook eerst duidelijkheid moeten worden verschaft of door het verstrekken van de lening sprake is van staatssteun en of de aanbesteding volgens de EU-regels plaatsvindt.
Tot zover in eerste termijn.

Gerard van As (Fractie Nieuw Elan)