Politiek - VVD

Alphen aan den Rijn -  

In dit ogenschijnlijk semantische meningsverschil ligt wel de oplossing van het vraagstuk “hoe bereiken we deze situatie?” verborgen. De gedachte dat we ergens naar terugkeren is onverteerbaar, in dit geval zelfs onwenselijk. Een overheid die terugkeert naar de samenleving van 1950 is misschien wel het ideaal van Geert Wilders, maar niet dat van mij.

Onze samenleving is sinds Thorbecke behoorlijk veranderd. De laatste 30 jaar hebben moderne technologieën de mensen veel dichter bij de macht gebracht dan daarvoor. Als kennis macht is, dan is de macht tegenwoordig beter verdeeld dan aan het begin van onze liberale samenleving. De reactie van Han van der Horst op Joop! getuigt dan ook van een wereldbeeld dat we sinds de jaren ’80 spoorslags achter ons laten. De geïnformeerde burger is steeds moeilijker te verleiden tot woekerpolissen en wie ziet hoeveel invloed individuele burgers inmiddels hebben op het beleid van marktpartijen leert dat de gemiddelde kapitalistische marktpartij beter naar de burger luistert dan welke bestuurder ook.

Dat de overheid als marktmeester de markten overziet is voor die toekomst een belangrijk uitgangspunt. Ook daarin ga ik liever vooruit dan terug. In een systeem waarin de overheid zich bezig houdt met haar kerntaken is dat misschien wel de belangrijkste kerntaak, met een grote uitdaging voor onze democratisch verkozenen.

De beheerinstrumenten van de overheid maken maatwerk steeds meer mogelijk. Dat levert een grote bijdrage om de overheid op afstand te zetten van de burgers die helemaal niet op de overheid zitten te wachten, maar wel te zorgen voor mensen die werkelijk staatssteun nodig hebben. De decentralisaties van het rijk naar gemeenten biedt daarvoor een uitgelezen kans. Het is jammer dat deze gepaard gaan met onmiddellijke bezuinigingen, want dat geeft onze lokale bestuurders een excuus om zich jammerend ter aarde te werpen, in plaats van deze buitenkans om goed beleid te ontwikkelen en een goede bijdrage te leveren aan de zelfredzaamheid van hun burgers te omarmen.

De voorbeelden van uitwassen van onze huidige verzorgingsstaat liggen voor het oprapen. Ik ken middenstanders die geen personeel voor een paar uur per week kunnen werven omdat dat grote gevolgen heeft voor het UWV-inkomen van deze mensen. Ik ken een man van negentig jaar, die, met vier kinderen binnen een straal van 500 meter, tachtigduizend euro per jaar aan thuiszorg consumeert. Ik zie, als raadslid, regelmatig eisende burgers die willen dat de gemeente iets oplost wat ze veel makkelijker zelf op kunnen lossen. Tegenovergesteld zie ik ook burgers die initiatief ontplooien en verdrinken in een moeras van overheidsbemoeienis.

Het betoog van Zijlstra wordt dus waardevol als we niet praten over “terugtrekken op kerntaken”, maar “formuleren van kerntaken” De kerntaken van een moderne overheid zijn anders dan die Thorbecke in 1848 bedacht. In het formuleren van die nieuwe kerntaken ligt ook de route naar die vrije samenleving besloten. Ik stel voor dat we met elkaar op pad gaan.

(RED: Dit artikel van Erik Camman is eerder gepubliceerd op Liberale Media in het kader de decentralisaties van de landelijke overheid naar de gemeenten.)